Bạn đã xem
5 Dấu Hiệu Bạn Đang Bị Ngưng Thở Khi Ngủ Và Cần Dùng Máy Trợ Thở Ngay
5 Dấu Hiệu Bạn Đang Bị Ngưng Thở Khi Ngủ Và Cần Dùng Máy Trợ Thở Ngay
1. Ngưng thở khi ngủ – Kẻ giết người thầm lặng trong giấc ngủ
Bạn có bao giờ tự hỏi:
- Vì sao mình ngủ đủ 7–8 tiếng nhưng sáng dậy vẫn mệt mỏi?
- Vì sao tiếng ngáy của chồng/vợ lại khiến cả gia đình mất ngủ?
- Vì sao cơ thể ngày càng kiệt sức, trí nhớ suy giảm, thậm chí xuất hiện cao huyết áp dù còn trẻ?
Câu trả lời có thể nằm ở một rối loạn giấc ngủ nguy hiểm mang tên ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn (OSA – Obstructive Sleep Apnea). Đây không chỉ là tình trạng “ngáy” thông thường, mà là một bệnh lý hô hấp mãn tính khiến đường thở bị xẹp, dẫn đến ngừng thở lặp đi lặp lại trong lúc ngủ.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính có tới 1 tỷ người trên toàn cầu mắc phải chứng OSA, trong đó rất nhiều trường hợp không được chẩn đoán kịp thời. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh đang tăng nhanh, đặc biệt ở người trung niên, thừa cân, béo phì.
Điều nguy hiểm nhất là OSA không chỉ làm bạn ngủ không ngon, mà còn gây tổn hại tim mạch, thần kinh, nội tiết và có thể dẫn tới đột quỵ, tử vong sớm nếu không điều trị.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích 5 dấu hiệu cảnh báo sớm bạn có thể đang mắc OSA và lý do vì sao cần sử dụng máy trợ thở CPAP ngay để bảo vệ sức khỏe.
2. Ngưng thở khi ngủ OSA là gì? Hiểu rõ để không chủ quan
2.1 Định nghĩa
- OSA là rối loạn giấc ngủ xảy ra khi cơ hầu họng sụp xuống, chặn đường thở trên.
- Người bệnh ngưng thở từ 10 giây đến vài chục giây, lặp lại hàng trăm lần trong một đêm.
2.2 Cơ chế bệnh sinh
- Khi ngủ, cơ vùng hầu họng mất trương lực.
- Nếu có yếu tố nguy cơ (béo phì, vòng cổ to, amidan phì đại…), đường thở dễ bị xẹp.
- Hậu quả: không khí không vào được phổi, oxy máu giảm, não buộc cơ thể thức dậy để thở.
2.3 Tần suất và dịch tễ
- Người trưởng thành: 20–30% có nguy cơ mắc OSA.
- Nam giới tuổi 30–60 có nguy cơ cao hơn nữ giới.
- Béo phì làm tăng nguy cơ OSA lên 2–3 lần.
2.4 Phân loại mức độ OSA (theo chỉ số AHI)
- Nhẹ: 5–15 lần ngưng thở/giờ.
- Vừa: 15–30 lần/giờ.
- Nặng: >30 lần/giờ.
➡️ Như vậy, OSA không chỉ đơn giản là “ngáy” mà là một bệnh lý có thể đo lường và phân loại rõ ràng.
3. 5 dấu hiệu cảnh báo sớm bạn đang bị ngưng thở khi ngủ
- Đây là phần quan trọng nhất. Nếu bạn hoặc người thân có ≥ 2 dấu hiệu sau, hãy đi khám chuyên khoa hô hấp hoặc giấc ngủ.
3.1 Ngáy to kéo dài và thường xuyên
- Ngáy không chỉ gây phiền toái mà còn là biểu hiện đường thở hẹp.
- Khác với ngáy sinh lý (do mệt, uống rượu), ngáy bệnh lý thường kéo dài mỗi đêm.
- Người xung quanh thường nghe rõ tiếng ngáy, kèm những khoảng ngưng đột ngột.
- Đây chính là lúc bệnh nhân ngưng thở hoàn toàn.
3.2 Thường xuyên thức giấc giữa đêm, ngủ không sâu
- Do thiếu oxy → não bộ phát tín hiệu → cơ thể giật mình thức dậy.
- Người bệnh cảm thấy ngột ngạt, khó thở, hoảng sợ.
- Giấc ngủ bị chia nhỏ, mất pha ngủ REM, khiến cơ thể không phục hồi được.
3.3 Cảm giác mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày
- Ngủ đủ nhưng không đạt chất lượng → luôn thấy uể oải.
- Giảm tập trung, dễ cáu gắt, suy giảm trí nhớ.
- Nguy cơ tai nạn giao thông và lao động rất cao.
- Nhiều nghiên cứu cho thấy, người mắc OSA có nguy cơ tai nạn khi lái xe cao gấp 2–7 lần.
3.4 Đau đầu vào buổi sáng
- Do tích tụ CO₂ trong máu khi ngưng thở ban đêm.
- Não thiếu oxy, mạch máu giãn nở gây đau đầu.
- Khác với đau đầu do stress, đau đầu OSA thường xuất hiện ngay khi thức dậy, kèm mệt mỏi.
3.5 Tăng huyết áp, bệnh tim mạch không rõ nguyên nhân
- Ngưng thở → tăng áp lực lồng ngực, kích hoạt hệ thần kinh giao cảm.
- Hậu quả: tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim.
- Thậm chí, nhiều bệnh nhân dù đang dùng thuốc huyết áp nhưng không hiệu quả vì chưa điều trị OSA.
4. Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời
- Tim mạch: tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, suy tim.
- Thần kinh: đột quỵ, suy giảm trí nhớ, Alzheimer sớm.
- Nội tiết: kháng insulin, tiểu đường type 2.
- Tâm lý – xã hội: trầm cảm, giảm chất lượng sống, mâu thuẫn gia đình vì tiếng ngáy.
Nhiều nghiên cứu cho thấy bệnh nhân OSA không điều trị có nguy cơ tử vong sớm cao hơn gấp 3 lần so với người bình thường.
5. Máy trợ thở CPAP – Giải pháp vàng cho bệnh nhân OSA
5.1 CPAP là gì?
- CPAP (Continuous Positive Airway Pressure): máy tạo áp lực dương liên tục, giữ đường thở mở suốt đêm.
5.2 Cơ chế hoạt động
- Luồng khí nhẹ nhàng được bơm qua mặt nạ.
- Ngăn đường thở xẹp lại.
- Giúp bệnh nhân thở đều, ngủ sâu, không còn ngưng thở.
5.3 Lợi ích khi sử dụng CPAP
- Giảm ngáy ngay đêm đầu tiên.
- Cải thiện oxy máu, giảm huyết áp.
- Ngủ ngon, tỉnh táo ban ngày.
- Giảm nguy cơ đột quỵ, tim mạch.
5.4 So sánh CPAP với BiPAP, AutoCPAP
- CPAP thường: áp lực cố định, phù hợp OSA mức nhẹ-vừa.
- AutoCPAP: tự động điều chỉnh áp lực, thoải mái hơn.
- BiPAP: 2 mức áp lực (hít vào – thở ra), phù hợp bệnh nhân nặng, COPD.
5.5 Thực tế lâm sàng
- 80–90% bệnh nhân OSA cải thiện chất lượng sống rõ rệt sau khi dùng CPAP.
- Nhiều nghiên cứu khẳng định: dùng CPAP liên tục ≥ 4h/đêm giúp giảm biến chứng tim mạch đáng kể.
6. Khi nào cần đi khám và dùng CPAP?
- Nếu có ≥ 2 trong 5 dấu hiệu kể trên.
-Người béo phì, nam giới >40 tuổi, người có vòng cổ to.
- Người đang bị cao huyết áp kháng trị, rối loạn nhịp tim không rõ nguyên nhân.
👉 Bước chẩn đoán: đo đa ký giấc ngủ (Polysomnography).
7. Lời khuyên từ chuyên gia
- Không chủ quan với ngáy và mệt mỏi ban ngày.
- Giữ cân nặng hợp lý, tránh rượu bia trước khi ngủ.
- Tuân thủ điều trị bằng CPAP theo chỉ định bác sĩ.
- Định kỳ tái khám và kiểm tra tình trạng giấc ngủ.
8. Kết luận & CTA
Tóm lại, 5 dấu hiệu điển hình của OSA gồm:
-
Ngáy to kéo dài.
-
Thường xuyên thức giấc giữa đêm.
-
Buồn ngủ, mệt mỏi ban ngày.
-
Đau đầu buổi sáng.
-
Tăng huyết áp, bệnh tim mạch khó kiểm soát.
Nếu bạn thấy mình hoặc người thân có những triệu chứng này, đừng chần chừ. OSA có thể kiểm soát hiệu quả nhờ máy trợ thở CPAP – giải pháp điều trị được các chuyên gia y tế khuyến nghị trên toàn thế giới.
👉 Hãy liên hệ ngay với Công ty TNHH Thiết bị Y tế Việt Hà để được tư vấn lựa chọn máy trợ thở phù hợp, chính hãng từ ResMed, Philips, Yuwell…
📞 Hotline:
HÀ NỘI: 11A Ngõ 2 Phương Mai - Đống Đa - Hà Nội
0933 282 389
TP.HCM: 451/36 Tô Hiến Thành, P.14, Q.10, TP.HCM
0926 739 333